In het Yvon-seizoen hebben de hints mij nog geholpen de mol aan te wijzen. Die hint was goed doordacht, wees naar de mol, maar kon ook breder geïnterpreteerd worden, zodat anderen in hun tunnel hem ook nog konden gebruiken, zij het wat krom. Dat is het type hints wat ik al lang mis. Het brengt wat extra mysterie met zich mee als het goed gedaan wordt. Ik kan me herinneren van seizoen 4 (die ik niet heel actief volgde) dat er ook stukken achteruit werden gedraaid bijvoorbeeld. Dat maakte het echt spannend en daar kon je lekker mee puzzelen. Dat is al lang niet meer zo.
Ik had gisteravond zo'n moment, toen Loretta vertelde dat ze naast Manuel op de brug stond en ook nog met Manuel in de veto-groep kwam. Ineens leek alles zo normaal. Daar was geen greintje mysterie in. De kracht (of in elk geval één van de krachten) van het programma is dat het zo mysterieus is. Niet voor niets is 'niets is wat het lijkt' de lijfspreuk. Die spanning wordt gecreëerd door o.a. de montage en de muziek en de filmische kwaliteit van de beelden, grading en sound design. Dat is mooi, maar ik heb het idee dat het 'vroeger' mooier was. Nog meer mysterie met bijzondere kokers en enge filmpjes van 'de mol' èn dus muzikale aanwijzingen waar je echt voor ging zitten.
In het seizoen met Yvon leek hier al veel van verloren. Het zag er meer uit als een gezellig schoolreisje dan een bloedstollend avontuur vol achterdocht en rondhangende zwaarden van Damocles.
En ik denk dat dat het teleurstellende voor veel mensen is. Je verwacht heel wat, en zo wordt het ook gebracht: de spectaculairste mol ooit; maar uiteindelijk zak je terug in de werkelijkheid en blijkt het helemaal niet zo spectaculair. Je verwacht dat je met de Goonies op avontuur gaat in de grotten en aan het eind van de rit blijk je in de Efteling te zijn geweest.
Misschien zijn onze verwachtingen te hoog, maar zoals gezegd, die worden ook deels door de makers zo gekweekt. Misschien komt het doordat we alles stuk speuren en zo alle spanning wegschrapen; we snijden bij wijze van spreken in de Goonies rotsen, steen verwachtend, maar piepschuim krijgend. Misschien is het vals sentiment, blijkt dat we voorgaande seizoenen het zo mysterieus vonden omdat het onbekend was, niet spannender.
Het is in elk geval zo dat wat wij denken dat 'De Mol' moet zijn niet overeen lijkt te komen met hoe De Mol is. Misschien is, zoals ook al eerder voorgesteld, het toch wel een goed idee om een jaartje over te slaan en dan terug te komen sterker dan ooit. Of anders anderhalf jaar, dat dus WIDM 11 niet weer in januari komt, maar in augustus 2011 of zo. Ik begrijp ook heel goed dat het retemoeilijk is om een dergelijk mysterie te creëren. Als een langere voorbereiding daar bij kan helpen, dan vind ik dat ze die tijd vooral moeten nemen.
Dit klinkt allemaal misschien negatief, maar dat is het niet helemaal. We hebben, zoals Lau ook al opmerkte, er negen afleveringen toch veel plezier aan beleefd. Hoe het ook zij is het een fantastisch mooi programma en het moet ook vooral blijven. Ik zal zelf ook volgend jaar nog gewoon mee blijven speuren, want dat is toch het mooiste. Karel had het al voor elkaar: hij vertelde eens dat het het beste zou zijn als na aflevering 9, net voor de bekendmaking van de mol, er een komeet op Hilversum moest storten en we nooit zouden weten wie nou ècht de mol was. Dan kunnen we namelijk tot in de lengte der dagen blijven discussiëren wie het nou was en waarom, maar hoe het werkelijk zit zal niemand met zekerheid kunnen zeggen. En is dat niet ook de reden waarom mensen misdaadthrillers lezen en CSI en zo kijken op tv? Je wilt achter een waarheid komen, wie heeft het gedaan! Doch zodra het antwoord gegeven wordt is de spanning weg en is alles ineens weer zo gewoon.
